Feiten en fabels rond melk

Sinds 2001 vieren we op 1 juni internationale wereldmelkdag. Tegenwoordig circuleren er heel wat misverstanden rond melk op het internet en in de volksmond. We geven je een overzichtje van enkele feiten en fabels. 
 

• “Melk is goed voor elk” - FEIT

Melk en melkproducten zijn een belangrijke eiwit- en calciumbron. Bovendien zitten ze ook boordevol vitamines (B2 en B12) en andere mineralen (fosfor, kalium en zink).

Het gebruik van melkproducten zorgt voor een betere botgezondheid en het verlaagt het risico op darmkanker en diabetes type 2. Bij melk en melkproducten met een laag vetgehalte is het effect groter dan bij volle melk en melkproducten.

Wetenschappers zijn nog volop bezig met het onderzoeken van de voor- en nadelen van melk en melkproducten. Op basis van de huidige bevindingen kunnen we wel al besluiten dat er geen bewijs is dat melk en melkproducten geassocieerd worden met chronische aandoeningen. Daarom behoren ze ook tot de lichtgroene zone van de voedingsdriehoek.

De Hoge Gezondheidsraad raadt aan om dagelijks tussen de 250 en 500 ml melk of melkproducten te consumeren.

 

• “Plantaardige dranken zijn gezonder dan melk” - FABEL

Van nature zijn plantaardige dranken arm aan calcium, vitamine B2 en B12. Daarom worden ze verrijkt met deze voedingsstoffen. Kijk dit zeker na op het etiket!

Als we naar de voedingsdriehoek kijken, komt enkel sojadrank (verrijkt met calcium en vitaminen!) qua voedingswaarde en hoogwaardige eiwitten in de buurt van melk. Hebben ze dan ook dezelfde gezondheidseffecten? Er is nog onvoldoende wetenschappelijk bewijs om hier een uitspraak over te doen.

Naast sojadranken bestaan er ook nog andere plantaardige dranken, zoals dranken op basis van rijst, haver en noten. Deze dranken bevatten weinig tot geen eiwitten. Om die reden zijn het geen volwaardige vervangers voor melk. Wanneer je ze toch in huis haalt, controleer dan zeker weer of ze verrijkt zijn met calcium en vitaminen.

 

• “Rauwe melk is gezonder dan melk uit de supermarkt” - FABEL

Dit is niet wetenschappelijk bewezen. Rauwe melk bevat micro-organismen die aanleiding kunnen geven tot een voedselinfectie, wat gevaarlijk kan zijn voor kleine kinderen, zwangere vrouwen en oudere mensen. Daarom is het belangrijk om rauwe melk te koken voordat je ze consumeert. Door de hitte worden de micro-organismen uitgeschakeld. De melk die je in de supermarkt koopt, heeft al een hittebehandeling ondergaan.

 

• “Er zitten antibiotica in melk” - FABEL

Melk die we in de supermarkt kopen, bevat geen antibiotica. Het is verboden om zomaar antibiotica toe te dienen aan dieren. Het mag enkel gebruikt worden om zieke dieren te behandelen. Wanneer een koe wordt behandeld met antibiotica, wordt de melk niet overgebracht naar de fabriek. Zelfs wanneer de kuur afgelopen is, wordt er nog gewacht met het overbrengen van de melk. Om er zeker van te zijn dat er geen melk met antibiotica wordt verwerkt, worden hier strenge controles op uitgevoerd.

 

• “Melk is kankerverwekkend” - FABEL

Tot op vandaag is er geen wetenschappelijk bewijs dat het consumeren van melk en melkproducten een verhoogd risico op kanker met zich meebrengt. Het wordt weleens gezegd dat melk en melkproducten het risico op prostaatkanker verhogen, maar ook hier is te weinig wetenschappelijk bewijs voor. Dankzij melk loop je bovendien waarschijnlijk minder risico op darmkanker.

 

 

Referenties

Gezond Leven. (s.d.). Melk en alternatieven. Opgevraagd op 28 april 2021 van https://www.gezondleven.be/themas/voeding/voedingsdriehoek/melk

Hoge Gezondheidsraad. Voedingsaanbevelingen voor België - 2016. Brussel: HGR; 2016. Advies nr. 9285

Hoge Gezondheidsraad. Voedingsaanbevelingen voor de Belgische volwassen bevolking met een focus op voedingsmiddelen 2019. Brussel: HGR; 2019. Advies nr. 9284

NICE. (s.d.). Melk. Opgevraagd op 28 april 2021 van https://www.nice-info.be/voedingsmiddelen/melk-en-melkproducten/melk

NICE. (s.d.). Zuivel en gezondheid. Opgevraagd op 28 april 2021 van https://www.nice-info.be/voedingsmiddelen/melk-en-melkproducten/zuivel-en-gezondheid

NZO. (2020). Factsheet antibiotica. Opgevraagd op 28 april 2021 van https://www.nzo.nl/wp-content/uploads/2020/01/NZO-Factsheet-Antibiotica-jan-2020.pdf

Vlaams Instituut Gezond Leven. (2017). Onderbouwing inhoudelijke visie voeding en gezondheid. Achtergronddocument bij vernieuwde richtlijnen en visuele voorstelling van de voedingsdriehoek. Laken (Brussel)

Wisse, V., (2019). Fabels en feiten over zuivel. Opgevraagd op 28 april 2021 van https://www.iamafoodie.nl/fabels-en-feiten-over-zuivel/